Wraz ze zmiana rządu w Czechach wydaje się, że rosną szanse na pozytywne rozstrzygnięcie sporu wokół kopalni Turów. Według minister klimatu i środowiska Anny Moskwy negocjacje w tej sprawie wchodzą w ostatni finalny etap. Jest bardzo prawdopodobne, że niedługo prace przejmą bezpośrednio premierzy obu krajów Petr Fiala i Mateusz Morawiecki, jednak nie jest to jeszcze do końca przesądzone. Niezależnie od tego, kto pokieruje pracami w finalnej fazie wydaje się, że pozytywne i satysfakcjonujące rozstrzygnięcie jest bliskie.
Negocjacje na finiszu
Przypomnijmy, że negocjacje w spornej sprawie wokół kopalni Turów trwają już od czerwca 2021 roku, wówczas jednak rząd Czech nie wydawał się tak skłonny do porozumienia jak obecny powstały po niedawnych wyborach.
W ramach negocjacji trwa też ustalanie wysokości rekompensaty za działalność polskiej kopalni. Zdaniem naszych południowych sąsiadów jej funkcjonowanie negatywnie wpływa na krajobraz całego regionu. Czesi oczekują kwoty 50 milionów euro odszkodowania, strona Polska oferuje natomiast 40 milionów.
Rzecznik czeskiego rządu Vaclav Smolka przekazał w poniedziałek 24 stycznia informację, że gabinet premiera Petra Fialy będzie pracował nad projektem swoim projektem umowy ze stroną polską w sprawie kopalni węgla brunatnego w Turowie. Termin ten poniekąd potwierdziła polska minister Anna Moskwa dodając, że nie ma jednak informacji na temat programu środowych obrad czeskiego rządu. Zauważyła ona jednak, że obie strony używają wszystkich środków by możliwie najszybciej dojść do porozumienia.
Polska minister oficjalnie nie odniosła się do doniesień o tym, iż kwestia kwoty odszkodowania pozostaje sporna. Czechy mają oczekiwać 50 milionów euro, ze strony polskiej zaś obecna oferta to 40 milionów. Są to jednak nieoficjalne informacje, gdyż obie strony zobowiązały się do nieujawnienia ustaleń i zachowania poufności co do treści prowadzonych konsultacji i samego przebiegu rozmów aż do czasu zawarcia i podpisania porozumienia odnośnie kopalni Turów.
We środę czeski rząd ma podjąć decyzję, czy negocjacje będą kontynuowane na poziomie ministrów czy też przejmą je bezpośrednio premierzy. Minister Anna Moskwa zapewnia, że gdy znane będą końcowe ustalenia na pewno opinia publiczna zostanie o nich powiadomiona, niezależnie od tego kto będzie prowadził rozmowy w końcowej fazie.
Turów w centrum sporu
Turów stał się kwestia sporną w czerwcu 2021 roku, kiedy to strona czeska złożyła skargę do Trybunału Sprawiedliwości UE przeciw Polsce odnośnie rozbudowy kopalni jednocześnie domagając się wstrzymania wydobycia w kopalni jako środka tymczasowego. Zdaniem Czechów rozbudowa kopalni miała zagrażać dostępowi mieszkańców czeskiego miasta Liberec do wody.. 20 września TSUE nałożył na Polskę karę w wysokości 500 tysięcy euro dziennie za niezaprzestanie wydobycia w turowskiej kopalni węgla brunatnego.
Rząd w Warszawie od początku deklarował, że nie zamierza płacić zasądzonej jednoosobowo kary. 3 lutego ma być znana opinie rzecznika generalnego trybunału odnośnie polsko – czeskiego sporu w sprawie kopalni Turów. Chęć dojścia do porozumienia z Polską wyraził nowy czeski rząd zaznaczając, że dojście do ugody będzie skutkować wycofaniem złożonej skargi z TSUE.