W Salwadorze wprowadzono stan wyjątkowy z uwagi na rosnącą skalę przestępczości, z którą nie radzą sobie tamtejsze służby. Bezpośrednim powodem, który dla władz okazał się pretekstem do podjęcia tej decyzji była fala zabójstw w tym niewielkim kraju przypisywana miejscowym zorganizowanym gangom.
Stan wyjątkowy w Salwadorze
Przewodniczący salwadorskiego parlamentu podkreślił, że stan wyjątkowy ma pozwolić rządowi w zapewnieniu lepszej ochrony życia Salwadorczyków oraz dać skuteczne narzędzia do rozprawienia się z zorganizowaną przestępczością.
W ciągu zaledwie jednej doby w kraju dokonano 62 morderstw, które jednoznacznie wskazywały na to, że dokonały ich zorganizowane grupy przestępcze o charakterze mafijnym. W niedzielę 27 marca parlament Salwadoru zatwierdził wniosek prezydenta kraju Nayiba Bukele o zastosowanie nadzwyczajnych środków w postaci wprowadzenia stanu wyjątkowego na okres jednego miesiąca. Wniosek przegłosowano zdecydowaną większością głosów. Przyjęty dekret stanowi, że na całym terytorium kraju wprowadzony zostaje stan wyjątkowy z uwagi na poważne zakłócenia porządku publicznego za sprawą działalności grup przestępczych.
W związku z wprowadzeniem stanu wyjątkowego ograniczona została wolność zgromadzeń, prawo do nienaruszalności korespondencji i swobody komunikacji a także prawo do obecności adwokata w areszcie. Zezwolono też na zatrzymywanie ludzi bez uprzednio wydanego nakazu.
Prezydent Nayib Bukele zadekretował alert także we wszystkich więzieniach z całym kraju. Wszyscy więźniowie zostaną zamknięci w celach przez 24 godziny na dobę i żaden z nich nie będzie mógł opuścić swojego miejsca odosobnienia. Jak zaznaczył na Twitterze ruch ten jest wiadomością dla gangów, że dzięki ich działaniom osadzeni w więzieniach ich koledzy „nie zobaczą promieni słońca”. Ponadto szef salwadorskiej służby więziennej zaznaczył, że zatrzymani członkowie gangów będą otrzymywać tylko dwa posiłki w ciągu dnia „za obniżona stawkę żywieniową”.
Służby na ulicach
Wraz z wejściem w życie nadzwyczajnych przepisów w poniedziałek 28 marca na ulice miast wyszli uzbrojeni w szturmowe karabiny policjanci w kamizelkach kuloodpornych oraz żołnierze. Służby patrolują miasta i dokonują aresztowań osób należących i powiązanych z zorganizowanymi grupami przestępczymi.
W sobotę 26 marca, jeszcze zanim ogłoszono stan nadzwyczajny policja wraz z wojskiem rozpoczęły operację przeciwko gangowi „Mara Salvatrucha”, który jest jednym z najgroźniejszych w całym kraju. W jej trakcie dokonano zatrzymania kilku jego przywódców, którzy szybko usłyszeli zarzuty. Zgodnie z wieczornym komunikatem aresztowanych zostało ponad 600 członków tychże grup.
Zgodnie z salwadorską konstytucją stan wyjątkowy wprowadzony może być w ściśle określonych sytuacjach takich jak wojna, inwazja na terytorium Salwadoru, masowy bunt, katastrofa naturalna, epidemia oraz innego rodzaju ogólne sytuacje poważnego zakłócenia porządku publicznego.
Nieugięta postawa prezydenta
Prezydent Ayib Bukele wystosował apel do prokuratury aby z całą stanowczością traktować wszystkich członków gangów i jednocześnie ostrzegł, że będzie miał na oku sędziów, którzy będą faworyzowali przestępców. Przywódca państwa zapowiedział, że nie wycofa się z wojny wypowiedzianej zorganizowanym gangom i nie spocznie póki przestępcy i sprawcy przestępczych czynów nie zostaną schwytani oraz osądzeni przed sądami.
Do największych gangów, w tym Mara Salvatrucha, Barrio i 18 innych grup należy około 70 tysięcy osób, z czego w więzieniach aktualnie przebywa już około 17 tysięcy. Grupy te parają się handlem narkotykami oraz powszechnie stosują taktykę wymuszenia. Prezydent zajmujący to stanowisko od 2019 roku cieszy się dużą popularnością, którą zdobył swoja konsekwentną walką i bezkompromisową postawą wobec tych przestępczych zorganizowanych grup. Mimo to, jest pod ciągłą presją ze strony społeczności międzynarodowej ze względu na rzekome „autorytarne skłonności”. Trzeba jednak przyznać, że walka z gangami daje wymierne efekty bowiem w ubiegłym 2021 roku w kraju tym odnotowano 1140 zabójstw co w przeliczeniu oznacza 18 osób na 100 tysięcy mieszkańców. Jest to najniższy wynik od 1992 roku kiedy to w kraju tym zakończyła się wojna domowa.