Marian Banaś, szef Najwyższej Izby Kontroli podczas posiedzenia Sejmu przedstawił raport dotyczący wykonania budżetu państwa za rok 2021. W drugim dniu posiedzenia, we czwartek 21 lipca posłowie wysłuchali sprawozdania Komisji Finansów Publicznych z realizacji ustawy budżetowej za ubiegły rok oraz raportu sporządzonego przez NIK.
W trakcie raportowania Marian Banaś dowiódł, że rząd zaniżył rzeczywistą wysokość budżetu za 2021 rok. Stwierdził jednak, że budżet państwa oraz budżet środków europejskich zostały wykonane prawidłowo, zgodnie z ustawą budżetową.
Zastrzeżenia NIK-u
Marian Banaś podkreślił, że Najwyższa Izba Kontroli ma duże zastrzeżenia bowiem ustawa budżetowa nie obejmowała w rzeczywistości wielu dość istotnych operacji finansowych mających związek z realizacją zadań państwa, jednak mających znaczący wpływ na wzrost długu Skarbu Państwa. Banaś dodał, że oznacza to kolejny rok z rzędu deprecjonowanie znaczenia budżetu jako głównego planu finansowego państwa oraz podstawowego narzędzia do zarządzania publicznymi finansami.
Zaniżenie deficytu
Prezes NIK przytaczając dane wskazał, że deficyt wyniósł 26,4 miliarda złotych i dodał, że ten wynik jest skutkiem podjęcia niestandardowych działań, które zaniżają jego rzeczywistą wysokość. Wskazał, że ostateczna wysokość deficytu była w związku z tym zniekształcona i nie w pełni odzwierciedlała stan nierównowagi finansów państwa.
Sztuczne zaniżenie wysokości deficytu, jak podkreślił Marian Banaś, odbyło się przez zlecenie zadań tradycyjnie właściwych władzom publicznym jednostkom spoza sektora finansów publicznych takich jak Bank Gospodarstwa Krajowego oraz Polski Fundusz Rozwoju S.A. Podmioty te miały pozyskać środki na działania w związku z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom tzw. pandemii poprzez wyemitowanie własnych obligacji o wartości 42 miliardów złotych, 1 miliarda euro oraz 400 milionów dolarów USA. Manewr ten był identyczny względem tego zastosowanego rok wcześniej.
Szef NIK wskazał ponadto, że na zdeformowanie budżetu dodatkowo wpłynęło nieodpłatne przekazanie, podobnie jak w latach wcześniejszych, obligacji skarbu państwa podmiotom spoza sektora finansów publicznych na łączną sumę 22 miliardów złotych.